Symposium 2025
‘Cuts to the system are embodied by those who show solidarity across fields, explore the potential of organising, and physically show up and occupy space, thus carving out gaps through which ideas can slip, mutate, give hope, and allow other, more caring worlds to come into being.’
– Manuela Zammit & Alina Lupu
Toekomstgerichte transformatie in de kunstwereld
Het streven naar een veerkrachtige sector is al langer aanwezig in de kunstwereld, maar heeft de afgelopen jaren een andere dimensie gekregen. De noodzaak om weerstand te kunnen bieden aan een onzekere toekomst groeit. Daarmee rijst ook de vraag: wat is er nodig om die groeiende onzekerheid gezamenlijk het hoofd te bieden? Hoe brengen we collectieve actie teweeg?
In steeds meer delen van de kunstsector wordt erkend dat duurzame transformatie noodzakelijk is om meer veerkracht te bereiken. De realiteit van onderlinge relaties en wederzijdse afhankelijkheid in de kunstwereld is lang gezien als zwakte. Maar ligt in die relationaliteit en verbondenheid niet juist potentie voor het teweegbrengen van verandering?
De sector doet in toenemende mate pogingen om weerstand te bieden aan individualistische, competitieve en extractivistische tendensen. In plaats daarvan worden alternatieve manieren van organiseren en programmeren verkend, waarin samenwerking en collectiviteit centraal staan. Vanuit een behoefte aan agency en daadwerkelijke impact – door Marina Vishmidt geduid als een verschuiving van institutionele naar ‘infrastructurele kritiek’ – wordt er gezocht naar organisatiestructuren gebaseerd op een diversiteit aan stemmen, solidariteit, onderling vertrouwen en zorg voor elkaar. Structuren die steunen op coalities over sectoren en disciplines heen.
ArtTable Nederland organiseert in 2025 een symposium over deze thema’s vanuit de centrale vraag hoe toekomstgerichte transformatie in de kunstwereld te bewerkstelligen. Het thema ligt ArtTable als netwerkorganisatie voor vrouwelijke en non-binaire kunstprofessionals na aan het hart. Kernwaarden als zorgzaamheid en dienstbaarheid die ten grondslag liggen aan bovengenoemde verschuiving werden van oudsher als ‘vrouwelijke waarden’ gezien, en dus inferieur. Mogelijk vormen deze waarden nu juist de sleutel tot duurzame systeemverandering, zowel in de kunstwereld als in de samenleving als geheel.
Sleutelbegrippen:
Duurzame samenwerking | transformatie | systeemverandering | infrastructurele kritiek | collectiviteit | cross-disciplinaire solidariteit | zorg | onderlinge afhankelijkheid | hosting | co-creatie | de-centrale netwerken | symbioceen